Aangeleerd gedrag van een hond

Gewoontegedrag

Een andere belangrijke factor waar we rekening mee moeten houden bij het gedrag van onze hond, is het principe dat nieuw gedrag, als het maar vaak genoeg herhaald wordt, automatisch leidt tot gewoontegedrag. Er zijn twee kenmerken aan gewoontegedrag: het belang en de betekenis van de oorspronkelijke prikkel verdwijnen en de positieve bekrachtiging, aanvankelijk een voorwaarde om het gedrag te doen herhalen, is niet meer nodig.

Gewoontegedrag is erg belangrijk, want het geeft rust en duidelijkheid. Je hoeft er niet meer bij na te denken, het kost minder energie en die kun je dan gebruiken voor andere zaken. Het is ook erg sterk, het blijft lang in stand en is heel moeilijk af te leren. Gewoontegedrag kun je in de hersenen zien als dikke kabels die tegen heel wat stootjes bestand zijn. Erg handig bij ‘goede’ gewoontes, bijzonder lastig bij ‘slechte’ gewoontes. Dus het spreekwoord ‘voorkomen is beter dan genezen’ is met recht van toepassing in dit geval.

Invloed van omgeving

Tot slot speelt bij gedrag ook de omgeving een vaak bepalende rol. Gedrag speelt zich altijd af in een bepaalde omgeving. Vaak zie je dat in een andere omgeving dit gedrag zich niet meer voordoet. De omgeving functioneert als het ware als een prikkel en roept zo het gedrag op, maar zij kan ook als een bekrachtiger optreden en stimuleert op die manier al dan niet het gedrag.

Bij deze invloed hoef je de omgeving niet altijd letterlijk te nemen. Zij kan ook beschouwd worden als het patroon waarbinnen zich gedragshandelingen voordoen. Vaak zijn eigenaar en hond verwikkeld in een soort toneelspel, waarin beiden hun vaste gedragspatronen laten zien. Ze zitten dan vast in een bepaalde ‘omgeving’. Door het patroon te doorbreken, door van omgeving te veranderen, door een andere toneelstuk te spelen, wordt het gedrag van beiden beïnvloed en ontstaat er een nieuw gedragspatroon.

Conclusie

Met de klassieke en operante conditionering, volgens de theorieën van Pavlov en Skinner, met het principe van shaping, met de kracht van gewoontegedrag en met de wetenschap dat de omgeving een vaak bepalende rol speelt, hebben we genoeg instrumenten om in te zetten bij het beïnvloeden van het gedrag van onze hond als we willen dat hij zich aanpast aan onze menselijke wereld. Willen we de culture clash voor onze hond verzachten, moeten we ons op dat moment als een dierentrainer gedragen en de rol van ranghoge hond even verlaten. Als we daarbij ook nog onze emoties aan de kant kunnen schuiven en in staat zijn om steeds het gedrag van onze hond en ons eigen handelen te observeren, zal deze al het gedrag vertonen dat wij van hem verlangen zonder daarbij enige dwang of ongemak te ervaren.